Perfectionisme en creativiteit zijn een slechte mix met bijna altijd een flinke blokkade tot gevolg. Veel creatieven hebben hier last van. Maar er is goed nieuws! Deze blokkades zijn tijdelijk, want je kunt ze doorbreken 🙏🏻 In deze blog ga ik hier dieper op in, zodat jij straks minder last hebt van die bekende ‘creative block’!

Perfectionisme is de vijand van creativiteit

Je herkent – als creatieve maker – vast die momenten dat je compleet vastzit. Je staart naar het bekende witte vel of naar een ander onbegonnen project. Je voelt wel dat je wilt creëren, maar het lukt gewoon niet. Dit komt vaak door die creatieve blokkade en die kan zich op verschillende manieren opduiken. Voor sommigen is die blokkade perfectionisme; de constante behoefte om alles perfect te doen, waardoor je nooit echt begint of iets afmaakt. Herkenbaar?

Perfectionisme kan je compleet stilleggen. Je vraagt je de hele tijd af of je werk wel goed genoeg is en durft daardoor weinig nieuws te beginnen. Brené Brown zegt hierover:

“Perfectionism is not the same thing has striving to be your best. Perfectionism is the belief that if we live perfect, look perfect, and act perfect, we can minimize or avoid the pain of blame, judgement, and shame. It’s a shield. It’s a twenty-ton shield that we lug around thinking it will protect us when, in fact, it’s the thing that’s really preventing us from flight.”

Met andere woorden, perfectionisme gaat niet over je beste werk leveren, maar over jezelf beschermen tegen kwetsbaarheid en kritiek. Het komt dus voort uit angst voor afwijzing of fouten. Wanneer je in deze fase zit, kún je niet creatief zijn. Bang zijn én creatief willen zijn is zo goed als onmogelijk…

Juist de momenten waarop we het lef hebben om kwetsbaar te zijn, zijn de momenten waarop je creativiteit op z’n best is! Ik haal nóg een quote van Brené Brown aan: “Vulnerability is the birthplace of innovation, creativity and change.” Je moet echt bereid zijn om imperfect werk te durven maken, zodat je juist ruimte geeft aan je creativiteit en dus groei 🩷

Maar HOE doe je dat? Het is namelijk gemakkelijker gezegd dan gedaan!

Onderzoek waar je perfectionisme vandaan komt

Gelukkig kun je aan je perfectionisme werken. Nu je weet dat het vanuit een bepaalde angst komt (en het dus géén goede eigenschap is!), kun je ermee aan de slag. Waar komt je perfectionisme vandaan? Wat zijn de negatieve gedachtes die je weerhouden om vrij te creëren? Brené Brown legt in haar boek ‘De Kracht van Kwetsbaarheid’ uit dat deze negatieve overtuigingen vaak diep geworteld zijn en ons dus flink in de weg kunnen zitten. Vragen als “Wat als ik niet goed genoeg ben?” of “Wat zullen anderen ervan vinden?” zijn allemaal vormen van perfectionisme die voortkomen uit angst voor afwijzing.

Dus vraag jezelf eens af: “Waar ben ik het meest bang voor als ik iets creëer?” of “Waar komt mijn perfectionisme vandaan?” Schrijf je gedachten op en kijk wat er naar boven komt. Door deze negatieve overtuigingen te ontdekken, kun je ze gaan herkennen en steeds meer gaan loslaten. Hierdoor gaat er meer ruimte ontstaan voor je creativiteit. En daar willen we voor gaan!

Perfectionisme loslaten

Hoe laat je deze perfectionisme dan los? Het zit zo: Perfectionisme richt zich op het eindresultaat – alles moet perfect zijn voordat het de wereld in mag. Als je je alleen maar focust op het resultaat, dan mis je het genieten van het proces. Terwijl dat er tijdens dat proces heel veel creativiteit loskomt. Wanneer je perfectionisme loslaat, stel je jezelf toe om te experimenteren, fouten te maken en risico’s te nemen. Dát zijn juist de momenten waarin er creatieve doorbraken plaatsvinden.

Door perfectionisme los te laten, geef je jezelf toestemming om creatief te zijn zonder constante zelfkritiek. Dat geeft zoveel rust en ontspanning. Gun jezelf dat! Je geeft jezelf dan ruiumte om te spelen, te falen en te groeien. Brown noemt dit “Wholehearted Creativity”, oftewel creativiteit die voortkomt uit een plek van moed en kwetsbaarheid, niet van angst of controle.

Schrijven als uitlaatklep

Ik wil je als tip meegeven om te gaan zoeken naar een andere uitlaatklep om de blokkades te doorbreken. Onder creatieven is schrijven vaak heel helpend. Door te schrijven wat er in je opkomt (zonder filter) kuun je angsten, twijfels en andere blokkades blootleggen. Wie weet helpt het ook voor jou in de vorm van bullet journaling of een simpel boekje? Dit kan je helpen om door je perfectionisme heen te breken en nieuwe inzichten te ontdekken.

En belangrijk: Dit hoeft dus niet perfect te zijn! Sterker nog, dat mág niet haha. Laat je gedachten vloeien en schrijf gewoon op wat er in je opkomt. Zonder verwachtingen, zonder logica! Het gaat je zeker helpen om die kritische stem steeds meer het zwijgen op te leggen

Was deze blog een en al herkenning voor jou? Dan kun je mijn podcast ook eens beluisteren. Ik heb meerdere afleveringen over creatieve blokkades en perfectionisme opgenomen. Ze staan voor je klaar!

En sla dit op: Creativiteit gaat niet over perfectie, maar over het proces.